Kenmerken en symptomen van CVI
De symptomen van CVI zijn zeer divers. De gevolgen zijn afhankelijk van het deel van de hersenen dat beschadigd is en van de ernst van de beschadiging.
Het visueel functioneren kan bij mensen met CVI per dag en soms zelfs per uur verschillen. Dit wisselende niveau van visueel functioneren gaat vaak samen met sterke wisselingen in de aandachtsfunctie. Bij mensen met CVI treedt sneller visuele vermoeidheid op en ze hebben over het algemeen meer tijd nodig om visuele informatie op te nemen en te verwerken.
Klachten bij cerebrale visuele stoornissen
Cliënten kunnen hun klachten niet altijd duidelijk beschrijven. Klachten kunnen ook veroorzaakt worden door andere dan cerebrale oorzaken, waardoor ze vaak moeilijk te interpreteren zijn. Voorbeelden van klachten van cliënten:
- wazig zien
- dubbel zien
- ‘anders’ zien
- lichthinder
- vermoeidheid bij het kijken
- onrustig beeld
Ouders en begeleiders noemen vaak:
- wegkijken
- spullen, personen niet kunnen vinden
- aandachtsproblemen
Oogheelkundige kenmerken
De gezichtsscherpte of visus bij mensen met CVI kan variëren van een relatief goede tot een zeer lage gezichtsscherpte (visus van 0.3 of lager). Een verlaagde visus betekent het verminderde vermogen details waar te nemen.
Vaak is er sprake van gezichtsvelduitval in de vorm van een hemianopsie of een kwadrantanopsie (gedeeltelijke blindheid). Bij kinderen wordt er vaak een uitval van de onderste helft van het gezichtsveld gevonden. Kenmerkend is dat de visus en het visueel functioneren sterk kan wisselen als gevolg van bijvoorbeeld lichamelijke gesteldheid.
CVI kan voorkomen naast andere oogheelkundige problemen. Vooral bij ouderen is dat het geval.
Bijkomende problemen
Er kan sprake zijn van bijkomende problemen al dan niet als gevolg van het hersenletsel. Voorbeelden hiervan zijn geheugenproblemen, concentratieproblemen, slecht ziekte-inzicht, gestoorde motoriek, taalproblemen en afwijkingen aan het oog. Ook kan CVI voorkomen naast oogheelkundige problemen. Vooral bij ouderen is dat het geval en bij mensen met een verstandelijke beperking.
Bij kinderen met CVI kan er sprake zijn van bijkomende problemen zoals motorische beperkingen (o.a. als gevolg van Cerebrale Parese), verstandelijke beperking, algemene aandachtsproblemen enz.
Beïnvloeding door interne en externe factoren
Het visueel functioneren kan beïnvloed worden door interne en externe factoren. Vermoeidheid, verminderd lichamelijk welbevinden, stress, onbekendheid met een situatie of omgeving kunnen een negatieve invloed hebben op de visuele attentie en het visueel functioneren van iemand met CVI.
Veel voorkomende gedragskenmerken
- vluchtig kijkgedrag: iemand kijkt dan heel kort naar een voorwerp en pakt het verder op de tast; wegkijken;
- geen of vluchtig oogcontact maken;
- mensen geven vaak de indruk meer te zien dan in werkelijkheid het geval is. Dit komt doordat zij gebruik maken van andere zintuigen. Als deze worden uitgeschakeld blijkt dat iemand veel minder ziet.
- wisselende visuele prestaties door bijvoorbeeld schommelingen in het bewustzijn, vermoeidheid en externe omstandigheden als veel lawaai et cetera.
- moeite met het doen van twee dingen tegelijk. Iemand kan bijvoorbeeld niet meer zelfstandig eten als de radio aanstaat.
- trage reactie op prikkels in de periferie (de buitenzijde) van het gezichtsveld of alleen reageren op specifieke voorwerpen of mensen.
